Şeker yerken lezzetli ve parlak yüzeylerin ardında nelerin olduğunu hiç düşündünüz mü?
Cevabınız hayır ise sizi şaşırtacak bir gerçek ile karşı karşıyasınız. Bu küçük böceklerin salgıları, hayatımızın bir parçası olmuş durumda…
Bu amber renkli madde, böceklerden elde edilen doğal bir reçine.
Reçinenin Hindistan’da 3.000 yıl öncesine kadar uzanan bir geçmişi var. Başlangıçta mücevher yapımında ve sarayların süslenmesinde kullanılıyordu.
Günümüzde ise şekerlerden meyvelere, ahşap cilalamadan eczacılığa kadar geniş bir yelpazede kullanılmakta. Coccus lacca böceği, çıplak gözle zor görülebilecek kadar küçüktür.
Haziran ayında çiftçiler, ana böcekleri yeni ağaç dallarına yerleştirir. Yavrular, ağacın özsuyunu emerken dişiler, amber renkli bir reçine salgılar. Hava ile temas ettiğinde sertleşen reçine, değerli şellak olur.
Bu işlemi gerçekleştirmek için çiftçiler, “daoli” adı verilen özel bir bıçağı kullanarak ağaçlardan böcekleri ve reçinelerini toplar.
Bugün küresel şellak endüstrisi 167 milyon dolar değerinde ve bu maddenin yarısından fazlası Hindistan’dan gelmekte.
Şellak, gıdalarda ve ilaçlarda parlak bir kaplama olarak kullanılır. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, şellakı gıda güvenli bir katkı maddesi olarak kabul etmekte ki ülkemizde de sıkça E904 koduyla şekerlemelerin arkasında görebilmekteyiz.
Kısaca neredeyse bütün şekerleme, meyve, kek ve kuruyemiş ürünlerinde görmemiz mümkün. Ancak dediğimiz gibi, herhangi bir riski bulunamamış. Yine de tüketip tüketmemek size kalmış.
Şellak aynı zamanda gıdaların ömrünü uzatır ve daha çekici görünmelerini sağlar.
Şekerlemelerden limonlara, ilaçlardan mobilya cilasına kadar pek çok alanda kullanılan şellak, Hindistan’da binlerce insanın geçim kaynağıdır.
Ancak iklim değişikliği ve fiyat dalgalanmaları gibi zorluklar, bu eski endüstriyi tehdit ediyor. Aşırı yağışlar ve sıcaklık artışları, şellak üretimini zorlaştırıyor.
Peki siz E904 kodunun anlamını biliyor muydunuz?
